Hector Malot là một văn hào người Pháp, ông sinh năm 1830 và mất năm 1907. Tuy xuất thân là một người làm ngành Luật nhưng văn học lại là niềm đam mê lớn nhất của ông. Các tác phẩm của Hector Malot đều mang tính giáo dục cao và giàu giá trị nhân văn, có thể kể đến một vài tác phẩm như “Pompon”, “Romain Kalbris”, “Trong gia đình”, và hơn cả là tác phẩm “Không gia đình”.

Nhờ lối viết văn phong phú, góc quan sát tinh tế và am hiểu tâm lý trẻ em, nhà văn đã đem đến cho độc giả nhiều bài học giá trị về tình yêu thương, sự quan tâm giữa người với người và nghị lực để vượt qua nghịch cảnh.

Được ra mắt lần đầu vào năm 1878, tác phẩm ” Không gia đình” là quyển sách về đề tài giáo dục, xã hội hấp dẫn với người đọc, và cũng là một tác phẩm quen thuộc của thiếu nhi Pháp trên toàn thế giới. Tác phẩm được nhận giải thưởng từ Viện Hàn lâm Văn học Pháp, được dịch và tái bản sang nhiều ngôn ngữ khác nhau. Bên cạnh đó, “Không gia đình” nổi tiếng này cũng được xuất hiện nhiều lần trên phim và truyền hình và được Antoine Blosser chuyển thể thành phim điện ảnh có tên “ Remi, Nobody’s Boy”.

Không gia đình kể về hành trình của cậu bé Rémi mồ côi cha mẹ rong ruổi khắp các ngả đường nước Pháp cùng với cụ Vitalis và những người bạn đặc biệt làm nghề hát rong. Bên cạnh việc lao động để đảm bảo miếng ăn hằng ngày, cậu bé còn học được nhiều bài học về tình bạn, tình yêu thương gia đình, lòng trung hậu. Cuối cùng điều tuyệt vời cũng đến với Remi khi em tìm thấy gia đình sau nhiều năm lưu lạc. Những tháng ngày rong ruổi vất vả để luyện nên một Remi kiên cường mạnh mẽ nhưng vẫn giữ cho mình được trái tim nhân hậu, lạc quan trong cuộc sống, luôn nghĩ đến những người đã cưu mang mình thuở cơ hàn.

Tuy tiêu đề nói lên hoàn cảnh của cậu bé Rémi nhưng trong suốt chuyến hành trình trưởng thành của cậu, mặc dù có những lúc thiếu thốn, khó khăn, gian khổ, nhưng em vẫn luôn nhận được tình yêu thương đến từ những con người xa lạ. Đó là những con người không cùng máu mủ với em, nhưng họ luôn bao bọc, che chở và dành những tình yêu chân thành nhất cho hành trình trưởng thành của Rémi.

Khi còn nhỏ, Rémi đã được sống trong tình cảm gia đình nhờ trái tim nhân hậu của những người không phải máu mủ ruột rà. Má Barberin đã nuôi dưỡng cậu bằng dòng sữa ngọt ngào, bằng tình yêu thương vô bờ bến. Dù cuộc sống gia đình khó khăn nhưng chưa bao giờ má Barberin để cậu thiếu thốn thứ gì.

Sau khi bị ông Barberin tống đi, cậu lại may mắn được cụ Vitalis yêu thương, giúp đỡ. Cụ dạy cho bé Rémi học chữ, làm toán và học nhạc. Cuộc sống càng thêm thú vị khi cậu có 4 người bạn đặc biệt khác trong cùng gánh xiếc của cụ Vitalis.

Khi cụ Vitalis mất, Rémi được ông chủ làm vườn là Acquin cưu mang và nhận làm con nuôi. Em được che chở và cảm thấy yên bình, hạnh phúc trong những ngày tháng sống cùng gia đình bác Acquin. Dưới ngòi bút nên thơ, thấm đẫm tính nhân văn, Hector Malot khiến cho chúng ta có thêm niềm tin về tình người trong cuộc sống.

Bên cạnh những điều tốt đẹp, trong cuộc sống còn biết bao những mưu toan, xấu xa, nhơ nhuốc mà Hector Malot muốn vạch trần. Đó là những khó khăn, thách thức và cũng là hàng tấn bi kịch chồng chất mà cậu bé Rémi phải trải qua. Tuy nhiên, đó cũng là những bài học trưởng thành mà em bắt buộc phải trải qua.

Trước hết khi đi cùng cụ Vitalis, em học được bài học đầu tiên là phải phải lao động mới có miếng ăn, nhưng cũng đừng vì miếng ăn mà bất chấp thủ đoạn, làm trái với đạo đức. Sau khi ông cụ qua đời Remi phải sống tự lập. Chú bé Remi bé bỏng dần khôn ngoan hơn, phải học cách mưu sinh và xoay sở ra sao nếu không kiếm đủ tiền. Và trên hết là lòng quả cảm, khao khát tự do làm chủ cuộc sống của mình chứ không dựa dẫm vào ai khác.

Chính hoàn cảnh ấy đã rèn giũa nên một cậu bé Rémi vững vàng, mạnh mẽ và trưởng thành. Cuộc hành trình đầy đắng cay ngọt bùi, có lúc suýt chết vì đói rét, có lúc bị lụt ngầm cuốn em trôi trong giếng mỏ nhiều ngày đêm, có lúc bị mắng oan thậm chí còn bị giải ra tòa,…tất cả đều quá sức chịu đựng đối với một đứa trẻ chưa đến 10 tuổi. Nhưng bằng chính niềm tin, bằng sự dạy dỗ chỉ bảo của cụ Vitalis, Rémi đã vượt qua hết thảy, trở thành một con người kiên cường, bất khuất, vững vàng trước mọi sóng gió của cuộc đời.

Nguồn: Kim Thi